(Fonte: Consolidated Treaty Series, vol 40, pag 61).
Questa convenzione è stata scritta in latino. E 'stata ratificata il 3 giugno da Maria Teresa, dall'imperatore Francesco I (come granduca di Toscana), il 13 giugno, e dal re di Gran Bretagna , il 14 giugno.
In nomine sacrosanctae et individuae trinitatis dei patris, filii et spiritus sancti, amen. Notum testatumque vigore praesentium facimus omnibus quorum interest aut quomodocunque interesse potest. Cum Ser.mus Mutinensis dux pro paterno suo erga subditos populos affectu, non minus de eorum quiete ac prosperitate quam de antiquissimae stirpis suae decore et incremento, uti par est, enixe sollicitus, post praematura Serinissimi secundogeniti filii sui fata nihil prius nihilque antiquius habuerit quam unum alterumve scopum, quo fieri potest meliore modo, firmare, ea super re Serenissimum ac Potentissimum principem Dominum Georgium Secundum Magnae Britanniae, Franciae et Hyberniae regem, electorem Brunsvicensem et Luneburgensem, utpote Estensis domus caput, consuluit, cuius suasu hortatuque et interveniente eiusdem regis conciliatoria opera contractus matrimonialis hodierna die subscriptus, signatus et conclusus fuit. Quoniam vero provida haecce dispositio pro asserendo utroque
supramemorato scopo haud sufficiens visa fuit; hinc eaedem partes contrahentes, quae contractum istum inierunt aut eidem intervenerunt, nimirum Serenissimus et Potentissimus princeps Dnus Franciscus Romanorurn imperator, Germaniae et Hierosolymae rex, Lotharingiae et Barri Magnusque Hetruriae dux, tum Ser.ma ac Pot.ma princeps Dna Maria Theresia Romanorum imperatrix, Germaniae, Hungariae, Bohemiaeque regina, archidux Austriae, neque minus Ser.mus ac Pot.mus princeps Dnus Georgius Secundus Magnae Britanniae, Franciae et Hyberniae rex, elector Brunsvicensis et Luneburgensis, qua praedicti matrimonii suasor et conciliator ac denique Ser.mus Mutinensis dux de ulterioribus eum in finem mediis inter se secreta consilia conferre constituerunt; quapropter pro opere hocce peragendo altefatae Sacrae Ceae Mtes viros, Illmum et Excmum Dmum Rudolphum losephum sacri Romani imperii comitem Colloredo de Waldsee, vicecomitem in Meltz et marchionem sanctae Sophiae, dominum dynastiarum Oppotschnae, Staaz, Siebenhürten et Fölling, supremum in regno Bohemiae dapiférum haereditarium, aurei velleris equitem, Sacrarum C.aeum M.tum consiliarium actualem intimum, conferentiarurn ministrum, nec non Sacrae C.eae M.tis et sacri Romani imperii procancellarium; ac Ill.mum et Exel.mum D.num Corficium sacri Romani imperii comitem ab Ulfeld, consiliarium status actualem intimum, primum conferentiarum ministrum, nec non aulae et status cancellarium, supremum supellectili argenteae regni Bohemiae haereditarium praefectum dominum dynastiarum Ienikau, Hostaschow, Prödliz, Ottaslowiz et in feudo Zültsch, aurei velleris equitem; Sacra R.ia Britannica M.tas qualitate supradicta D.num Robertum Keith armigerum, suum in aulà C.ea ac C.eo R.ia nunc temporis ministrum; et Ser.mus Mutinae dux Ill.mum D.num Antonium comitem de Montecuccoli, equitem Hierosolymitanum, praetoriae cohortis praefectum et eiusdem in aula C.ea et C.eo R.ia ablegatum extraordinarium, et Dnum abbatem Antonium Grossatesta, eiusdem in aula regia Britannica administrum selegeruntt plenisque facultatibus muniverunt, habitisque insuper colloquiis et permutatis prius plenipotentiarum tabulis de sequentibus articulis conventum est. 1. Cum merito pertimescendum sit ne, si forsan Estensis in Italia stirps legitima mascula citius aut tardius extinguatur, novae exin turbae in Italia exoriantur, iis praecavendis Ser.mus Mutinensis dux eiusmodi successorem seligere et quantum penes ipsum est jam nunc pro eo, qui modo memoratus est, casu in haeredem, nominare constituit, sub quo vetusta Estensis gentis gloria non revivisceret modo, sed novo decore ornaretur. Quem in finem non alius princeps idoneus eidem magis visus est quam unus ex postgenitis Ser.mis Austriae archiducibus, utpote qui et ipsi ex Estensi domo, quae in Germania floret, oriundi sunt, et quorum unus eum ipsum in finem in Ser.mae neptis suae sponsum destinatus est. Quapropter in casum, uti dicturn est, extinguendae citius aut tardius Estensis in Italia stirpis legitimae masculae, et non aliter, vigore praesentis articuli ac proinde vigore solemnis et irrevocabilis pacti conventi, idem. Ser.mus dux Ser.mum Austriae archiducern Petrum Leopoldum aut illum ex postgenitis eiusdem fratribus, qui juxta conclusum hodierna die contractum matrimonialem Ser.mae neptis suae sponsus erit, quo fieri potest, meliore ac validiore modo haeredem nominat omnium ditionum ac bonorum suorum, tam feudalium, quam allodialium tempore evenientis successionis existentium, absque eo tamen, ut hacce haeredis universalis designatione quoad allodialia bona quidquam decedat juribus, quae in ea Ser.mi saepefati ducis filiabus, neptibus et sororibus competunt aut competere possunt; quippe quae, ne in jura tertii ullatenus impingatur, quovis meliore modo reservata censeri debent. Ser.mus autem ita denominatus haeres Sers.mum Mutinensium ducem, qua caput familiae, conveniente modo nunquam non respiciet. II. Quoniam vero evenire posset, ut non modo tota stirps Estensis in Italia mascula sed insuper quoque omnes ex praesentibus Ser.mis Mutinensibus principibus haereditariis descendentes foeminae, seu ante consummatum, de quo hodierna die conventum est, matrimonium, seu etiam posthaec prole nulla relicta decederent, ad hunc quoque casum, providam curam suam extendens saepememoratus Ser.mus dux ex postgenitis Ser.mis Austriae archiducibus illum, qui eveniente casu natu major erit, pari solemni et irrevocabili modo ex nunc pro tunc haeredem suum ac successorem universalem sub eadern tamen, quae praecedente articulo sancita est lege ac reservatione designat ac nominat. III. Porro Ser.mus Mutinensis dux promittit curae sibi fore, ut non minus praesens secreta conventio quam contractus matrimonialis Ser.mi filii sui principis haereditarii consensu ante ratihabitionum permutationem corroboretur. IV. Praefatam successoris et haeredis nominationem altefatae Sacrae C.eae M.tes pro unoquoque ex postgenitis filiis suis, quem illa citius aut tardius concernere poterit, quo fieri potest, solemniore ac validiore modo accipiunt suoque in antecessum consensu confirmant. V. Quo autem designatus ita successor eveniente casu ditionibus, quae ad eundem devolvuntur, cum uberiore subditorum fructu et solatio praesse queat, altefatis Sacris C.eis M.tibus summae jam in praesens curae erit, ut Ser.mus sponsus rite de iis omnibus, quae eum in finem inserviunt, instruatur, eundem, ubi maturioris erit aetatis, ea de causa Mediolanum missurae. VI. Conventum porro inter partes contrahentes est, ditiones ad Mutinensem successionem spectantes cum regnis et ditionibus, quae ad augustarn domum Austriacam spectant, nunquam conjungi multoque minus in speciern provinciae ab Austriaca successione dependentis redigi posse, sed separatum semper corpus statuum constituere debere, tenerique earundem possessorem ibidem domicilium suum figere, ac eodem modo uti praedecessores sui residere, neque minus sartas tectas servare internas ditionum leges et constitutiones. Conventumque insuper est, non eam esse contrahentium mentem, ut hac successoris designatione quicquam decedat libero exercitio auctoritatis et potestatis, quae Ser.mo duci et Ser.mis eius successoribus masculis competunt, vel etiam arbitrii huic auctoritati, et potestati quovis modo annexi. VII. Praemoriente Ser.ma sponsa nepte ante Ser.mum sponsum Petrum Leopoldum aut postgenitum fratrem in locum eius, si ante consummatum matrimonium moreretur, subintrantem, absque eo ut soror ulla sit superstes, nihilominus firma manet supradicta successoris designatio vigore pacti solemnis et irrevocabilis familiae, uti supra dictum est, stabilita non solum favore Ser.mi sponsi eiusque descendentium masculorum ex quocunque demum legitimo matrimonio procreatorum, sed et quorumcumque archiducum Austriae, illis solummodo exceptis, qui regnis et ditionibus haereditariis praeerunt, cum mens contrahentium sit, extinctae Estensi familiae masculae generatim, substituere Ser.mam Austriacam domum, in quantum id absque laesione normae praecedente articulo sancitae fieri potest. VIII. Quodsi proinde illi, qui supradicta ratione ad Mutinensem successionem vocatus est, etiam postquam eande adierit, successio Austriaca obtingeret, eum in casum succesionis in Mutinenses ditiones jus ipso facto vel in secund genitum filium suum, si plures haberet, vel in alium Austria archiducem ex antiquiore linea gradu proximum, transferri teneretur, sed ubi talis haud extiterit, cessabit tota, que in praesenti secreta conventione continetur, dispositio. IX. Quo autem, quae praecedentibus articulis de successionis jure stabilita sunt, eo firmius subsistant, partes contrahentes disertim declararunt, a mente sua quam longissime alienum esse caesareis et imperii juribus ullum vel minimum praejudicium afferre, cum sint potius de iis sartis tectis servandis et cum supradicto scopo conciliandis quam maxime sollicitae. Quem in finem Sacra Cea Mas, qua caput imperii eventualis investiturae literas, huic ipsi dispositioni consona quantocyus adumbrare curabit, et tam, conjunctim quam se paratim cum reliquis partibus contrahentibus operam omne eo impendet, quo literae istae electoralis collegii vel etiam totius imperii consensu corroborentur atque sic exteris principibus omnis contradicendi ansa et praetextus adimatur. X. Praeterea cum. saepefatus Ser.mus Mutinensis dum enixe institerit, ut perennis unio et indissolubilitas omnium quae ad ipsum et Ser.mam nurum suam actu spectant, ditionum pro quovis dabili casu asseratur, Sacraque C.ea & R.ia Hungariae et Bohemiae M.tas, in quantum absque laesione juris tertii id fieri potest, huic desiderio deferre cupiat; hin est, quod altefata M.tas Sua favore successionis per praesentem secretam conventionem postgenitis filiis suis assignatae pro se suisque in actu ab eadem possessa regna et ditione successoribus renuntiat praetensionibus, quae extincta Estensi stirpe in Italia mascula sibi in Mirandolae et Concordiae principatus tum Novellarae comitatum competunt. Praeterea M.tas Sua una cum dilectissimo conjuge suo Sacra C.ea M.tas operam omnem eo impendere promittunt, quo cum, consensu libero principum postgenitarum hodie viventium ex Cybensi domo aut, si hae forent praemortuae, illarum descendentium ad Massae ducatum et principatum Carrariae vocatorum aut vocatarum perennis quoque modo memorati ducatus et principatus unio cum reliquis ditionibus Mutinensibus, quovis possibili legati modo stabiliri queat, ea tamen sub expressa conditione, et non aliter, ut hac de causa aut sub ullo excogitabili alio praetextu nihil quicquam constitutae doti duarum florenorum Rhenensium myriadum detrahatur, et stabilienda perennis unio nullatenus in praejudicium Ser.mae sponsae aut Ser.mi sponsi eorumque descendentium vergat, cum Ser.mae sponsae, ubi Ser.ma eiusdem mater prole mascula haud relicta decesserit, potius ante omnes ex Ser.ma Estensi stirpe, non tamen ex Ser.ma eiusdem sponsae matre oriundos legitimos masculos jus in Massae ducatum et principatum Carrariae competat; quod ipsum jus hisce pro eadem tum mediante eadem pro Ser.mo sponso eorumque descendentibus hisce quam solemnissime reservatur. XI. Et sicuti omnium eorum, quae in praesente secreta conventione continentur, primaria basis est arctissima et indissolubilis unio inter augustam domum Austriacam et Ser.mam Estensem in Italia domum earumque status, ditiones ac subditos, ita conventum porro est, subditos hosce in alterius contrahentis ditionibus iisdem juribus et immunitatibus, quibus indigenae ibidem gaudent, mutuo gaudere debere. XII. Pro confirmanda magis perenni et indissolubili praecedente articulo memorata unione Sacra C.ea R.iaque M.tas Se.mo Mutinensium duci praefecturam suarum in Italia copiarum deferre eique administrationem gubernii Lombardiae Austriacae loco Ser.mi archiducis sponsi, cui id destinatur, concedere promittit, tam diu cum eodem auctoritatis titulo ac jure, quo Ser.mus archidux sponsus id suscipiet, exercendum, donec praefatus archidux majorennem aetatem, id est decimum octavum annum, attigerit; quo casu tamen Ser.mus dux emolumento huic gubernio annexo quamdiu vixerit gaudebit. Vicissim vero Sacrae C.eae R.iaeque M.ti eiusque successoribus Ser.mus Mutinae dux facultatem in munita loca sua praesidiarium militem in eo, de quo partes contrahentes communi consensu convenient, numero cum proprio miscendum, praestito prius consueto juramento, defert. Conventumque insuper est, quod is suum quoque militem C.eo R.io in munitis Insubriae locis miscere possit, quodque utriusque partis miles sumptibus eius, cui servit, sit alendus, tum quod haec mutua militis commiscendi facultas, quemadmodum non nisi a die susceptae praefecturae armorum et administrationis gubernii Lombardiae Austriacae exerceri potest, ita pariter cessare uno eodemque tempore debeat, quo tam praefata praefectura quam administratio cessabunt. XIII. Quodsi tamen belli tempore princeps eminentioris dignitatis exercitui praeesset, sub eius ductu secundo loco militare haud detrectabit Ser.mus dux. XIV. Si autem antequam Ser.mus archidux sponsus majorennem aetatem attigerit, Ser.mus Mutinae dux e vivis decederet, Sacra Cea Riaque M.tas pro uberius testando suo erga Estensem stirpem affectu, quem in filio pariter etiam post adeptam majorennitatem condecente ratione perennem fore dubium non est, Ser.mo Mutinensi principi haereditario, qui jam in vivis est, tam copiarum suarum in Italia praefecturam quam administrationem gubernii Lombardiae Austriacae conferre promittit, eodem modo et tam diu sub iisdem legibus exercendam, prouti articulo praecedente duodecimo dispositum est. XV. Quo mediante praesente provida dispositione vetusta gentis Estensis gloria in nova prosapia non reviviscat modo, sed majora capiat incrementa, consentiunt altefatae Sacrae Ceae Mtes, ut ab eo archiduce, qui in possessione Mutinensium ditionum erit, cognomen Estensis assumatur. XVI. Sicuti Sacra Ria Britannica M.tas tam qua rex quam qua elector supramemorati matrimonii suasor conciliatorque fuit, ita quoque omnibus consiliis et bonis officiis eo operam navabit, quo quae ad huiusce matrimonii scopum pertinent, plenum sortiantur exitum et effectum, et speciatim in utraque praefata qualitate, quo fieri potest, meliore modo eo allaborabit, quo tenor articuli huius conventionis noni, qui jura imperii concernit, eiusdem imperii aut saltem collegii electoralis consensu quam validissime, et quo citius eo melius, corroboretur. XVII. Praesens conventio secreta maneto usque dum contrahentibus unanimiter aliter visum fuerit. Quodsi tamen, durante hoc temporis intervallo, Sacrae C.eaee M.ti qua capiti imperii e re visum fuerit, a Ser.mo Mutinensi duce separatum instrumentum, continens ea de quibus quoad eventualem successionem in Mutinenses ditiones hodierna die conventum est, expetere, praefatus Ser.mus dux tale separatum instrumentum pro facilius obtinendo seu collegii electoralis seu totius imperii consensu indilatim extradere promittit. Interea autem praesens conventio intra sex septimanarum spatium, aut citius si fieri poterit, ratihabenda erit, et ratihabitionum tabulas Viennae permutare partes contrahentes statuerunt. In quorum omnium fidem majusque robur nos infrascripti ministri plena ad id tractandum et peragendum facultate muniti praesens conventionis instrumentum propria manu subscripsimus ac consuetis sigillis nostris munivimus. Acta haec sunt Viennae Austriae die 11.a Maji, anno domini millesimo septingentesimo quinquagesimo tertio. L. S. R. comes Colloredo. L. S. Ro. Keith. L. S. C. comes ab Ulfeld. L. S. comes Montecuccoli L. S. abbas Grossatesta
sub spe rati. sub spe rati.
